Peter Steinhauer
-
H3 and Flag, Hanoi – 2022
Hiển hiện nơi bề mặt cảnh quan đô thị ở Hà Nội là những trường phái kiến trúc đặc trưng, là biểu tượng của một thành phố với căn tính văn hoá đa dạng. Từ dấu ấn kiến trúc thời kỳ Pháp thuộc tới những tòa nhà dân dụng thời Liên Xô, những ảnh hưởng này giao thoa với phong cách kiến trúc bản địa truyền thống để thích ứng với môi trường nhiệt đới của Đông Nam Á. Vào đầu những năm 1960, “nhà tập thể” – một loại nhà chung cư Liên Xô – du nhập tới Hà Nội và trở nên phổ biến. Thường cao từ 3 đến 5 tầng, đây là nơi cư ngụ của nhiều gia đình; khoảng giữa các tòa nhà sẽ luôn là khu sân vườn với ghế nghỉ để người già và trẻ em vui chơi, góp phần xây dựng một tinh thần cộng đồng sâu sắc. Khi đó, nhà tập thể được coi là biểu tượng của sự sang trọng và đặc quyền, bởi vậy thường gia đình của các quan chức chính phủ, quân đội và những người có ảnh hưởng quan trọng mới được sống ở đây. Nhiều khu nhà tập thể đã tồn tại hơn sáu thập kỷ, dẫu nay đã có dấu hiệu xuống cấp. Một trong những “đặc sản” của nhà tập thể là các sáng kiến xây dựng tự phát được thêm thắt vào công trình gốc; chúng phản ánh trực tiếp quá trình đổi thay của miền Bắc Việt Nam khi chuyển đổi từ hệ thống kinh tế tập trung với các khoản trợ cấp sang nền kinh tế thị trường theo đường hướng xã hội chủ nghĩa. Ví dụ, ngoài ban công mỗi căn hộ thường có thêm không gian sống kéo dài từ 2 tới 4 mét. Được rào quanh bằng thanh sắt với mục đích ngăn chặn trộm cắp, những phần thêm vào này được gọi là “lồng”, hoặc “chuồng cọp”. Sinh sống ở Hà Nội nhiều năm, nhiếp ảnh gia Peter Steinhauer đã dành khối thời gian không nhỏ để quan sát và tư liệu hoá đời sống của những khu nhà tập thể này; số phận của chúng đã trở thành một phần quan trọng trong thực hành của anh.
(Được biên tập từ trích đoạn văn bản cung cấp bởi nghệ sĩ)