» Bát Gia Truyền có Bánh Cuộn Men Chua Vị Mè Đen và Hoa Cam

Trong những tháng trước khi mẹ nghệ sĩ Liên Trương qua đời, bà thường kể về việc mình thèm muốn các loại hoa quả nhiệt đới từ Việt Nam, chẳng hạn như ổi và chanh dây. Chuỗi tranh khắc hoạ các loại bánh của Liên Trương cũng từ đó mà khơi dậy, bắt nguồn từ tình yêu sâu sắc đối với hương vị và thú vui sẻ chia ẩm thực của mẹ và gia đình cô.

Tiếp cận việc làm bánh theo cung cách mà cô xử lý chất liệu trong hội hoạ, chất vấn thẩm mỹ của Liên Trương giờ chuyển hoá thành những tìm tòi và học hỏi về nguồn gốc và thứ bậc của hương vị – yếu tố gắn liền với lịch sử và văn hoá của một vùng đất. Các công thức làm bánh của cô, vì vậy, đặc biệt chú tâm tới những hương vị và món ăn có nguồn gốc từ khu vực Bắc Mỹ – vốn là nền tảng trong ẩm thực của các cộng đồng bản địa đã sinh sống ở đây trong hàng thế kỷ, với tầm bao phủ văn hoá xuyên suốt toàn cầu. Mỗi sáng tác của Liên là sự tổng hoà của đa dạng hương vị, hệt như mỗi chiếc bánh cô làm là một tự sự: để tưởng nhớ người yêu thương, để tôn vinh các cộng đồng hoạt động xã hội, để tiếp tục quá trình giao thoa văn hoá.

Tháng Ba năm 2023, sức khỏe của mẹ Liên suy giảm đột ngột; bà không muốn dùng bữa trừ phi có ai ở bên và cùng sẻ chia. Ở phía bên kia đất nước, Liên lập tức bắt tay vào làm những chiếc bánh cuộn men chua để kịp gửi cho mẹ – người sống ở California. Bột bánh được lên men tự nhiên từ chính bàn tay của Liên, thấm đượm những hương vị giúp mẹ cô khuây khỏa: đậu xanh, hành lá, hoa cam và mè đen. Những chiếc bánh đáp xuống bậc thềm nhà mẹ cô một ngày sau khi bà nhập viện; chúng đã chẳng bao giờ được bà nếm thử. Mẹ Liên qua đời vào ngày 13 tháng Tư, với cả ba người con của bà quây quần bên giường. Trong tác phẩm Bát Gia Truyền có Bánh Cuộn Men Chua Vị Mè Đen và Hoa Cam, chiếc bánh cuộn Liên làm cho mẹ được khắc hoạ chi tiết: nó nằm thanh thản, lọt thỏm bên trong chiếc bát gia truyền mà bà hằng trân quý. Theo chân bà từ Việt Nam tới Hoa Kỳ, chiếc bát ấy cũng chưa một lần được bà sử dụng trên mảnh đất tha hương.

(Được biên tập từ trích đoạn văn bản cung cấp bởi nghệ sĩ và Galerie Quynh)