» Cao Xà Lá

Trong Cao Xà Lá, ký ức được chuyển hoá thành vật chất: bao gồm ba khối lập phương cỡ đại – một khối cao su, một khối xà phòng, một khối thuốc lá – mỗi khối nặng hàng trăm kg và được đặt trên bệ sắt. Đậm đặc, tối giản, chúng hoạt động như những “cỗ máy thời gian”, khơi gợi lại bầu không khí công nghiệp của con đường Nguyễn Trãi tại Hà Nội cách đây hai thập kỷ. Nơi đây, ba nhà máy cao su, xà phòng, thuốc lá – đại diện cho bước nhảy vọt của nền kinh tế Việt Nam trong và sau chiến tranh – từng đứng bên nhau.

Nồng nặc của cao su, ngọt gắt của xà phòng, đắng ấm của thuốc lá – khi còn là học sinh, Phương Linh mỗi ngày đều đi ngang qua hỗn hợp mùi hương đặc trưng này. Nó in sâu vào nhận thức của cô và bao người khác, vô hình trung tạo nên một ký ức tập thể về một quá khứ hào hùng của người Hà Nội – đại diện cho bước chuyển mình đầy chông chênh trong quá trình thủ đô công nghiệp hoá hậu chiến.

Bằng cách phân tách nguyên liệu và trình bày chúng dưới dạng những khối tối giản, Phương Linh cô đọng cả một chương của lịch sử đô thị và kinh tế thành những dấu mốc mang phom dạng cơ bản mà chứa đựng bao lớp lang cảm giác. Tác phẩm lôi kéo người xem tham gia không chỉ bằng lý trí, mà còn mời gọi họ ngửi, hồi tưởng và đối diện với cách thức mà ký ức tập thể được hình thành bởi thị giác, khứu giác, mồ hôi của lao động và không khí hối hả của sản xuất công nghiệp – những yếu tố đã từng định nghĩa quan niệm về sự tiến bộ của cả một thế hệ.

Cao Xà Lá được trưng bày lâu dài tại trường EMASI Vạn Phúc, TP. HCM.