Bàng Nhất Linh
-
Chiếc Ghế Trống
Tác phẩm Hạ Thảo của Bàng Nhất lấy cảm hứng từ hai bài thơ. Nội dung bài thứ nhất – Nam Quốc Sơn Hà (南國山河) – được khắc bằng Hán tự trên lưng chiếc tủ làm bằng sắt và bê tông, và được chiếu sáng từ phía sau. Là một trong những áng văn tiêu biểu của nền văn học nước nhà, bài thơ khuyết danh này – ra đời vào thế kỷ thứ 10 và được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam – mang dạng thức thất ngôn tứ tuyệt (mỗi bài bốn câu, mỗi câu bảy chữ),
Bài thơ haiku Hạ Thảo (cũng là tiêu đề của tác phẩm) được sáng tác bởi thi sĩ người Nhật – Matsuo Basho thời Edo. Khi đứng trước tàn tích của chiến trường xưa, ông đã suy ngẫm:
Những bụi cỏ mùa hè,
hết thảy những gì còn sót lại
của giấc mơ người lính.*
Những cọng cỏ khô vươn ra từ bình hoa gốm. Ở bề mặt bình hiện lên những phác hoạ cảnh chiến thắng Trận Bạch Đằng. Ở phía sau là bức ảnh chụp lại quang cảnh nơi trận chiến đã diễn ra, với những chiếc cọc trứ danh vẫn lấp ló nơi giờ đã trở thành bãi lầy. Với cảm giác u sầu giữa khung cảnh khải hoàn, tác phẩm chiêm nghiệm về tác động bất khả kháng của thời gian, bao trùm một thời vinh hoa với tấm màn hạ thảo.
*Tạm dịch
(Được biên tập từ trích đoạn văn bản cung cấp bởi nghệ sĩ, và tham khảo bài “A Dream of Ruined Walls” của Paul Rouzer trong Simply Haiku, một tạp chí theo quý về thơ ngắn Nhật Bản)
Hạ Thảo được sáng tác theo yêu cầu của Nguyễn Art Foundation.