» Đau ở đây

“Đau ở đây được ghi nhớ bởi tính xã hội. Chỉ định ‘đau ở đây’, chính chỗ này là một cái đau cứ kéo dài mãi đến tận hôm nay. Khối mica vuông đủ lưu trữ những tấm da heo đã bị bào mòn – chúng là những dấu tích sót lại từ trình diễn Đau ở đây (Nhà Sàn Studio, Hà Nội, 2011), gợi nhớ tính khả thể của hai chiến binh: nghệ sĩ bên cạnh áo giáp da lợn. Tác phẩm sinh ra trong bối cảnh nghệ sĩ bị công kích từ nhiều phía. Sự kiên nhẫn là phẳng từng tấm da, hòa nhập và tiến tới thông cảm nhưng thực tế cũng phơi bày tính xét đoán, áp đặt và đè nén từ định kiến.

“Cùng lúc, thực thể nghệ sĩ và con lợn (đại diện bởi các miếng da lợn) được xử lý đến tận cùng bằng cách bị là phẳng. ‘Da cánh tay của nghệ sĩ bị là phỏng rộp lên, thành những miếng bong bóng nước, hệt như miếng da lợn bị nổ, trở nên phồng rộp. Việc ngâm nước cho da mềm như một cách xoa dịu cái đau mà cả hai đang đối mặt. Nghệ sĩ thực hành thao tác các cảnh như một nghi thức hướng đến tính tôn trọng, bằng cách dứt khoát bóc lớp da bị phỏng trên tay, gói chúng vào những tấm da lợn. Là phẳng là một nghi thức cuối để khiến mọi việc cân bằng trở lại, dịu lại những căng thẳng đang xảy ra lúc đó và chắc sẽ còn mãi đến sau này.’

“Trong trưng bày lần này, những miếng bóng bì được xếp ngay ngắn trong hộp mica, cố tạo nên chồng lớp nặng nề, nhưng nhìn kỹ vào từng cấu trúc protein, keratin, elastin, collagen… kia, chúng ta không quên rằng nó là thực thể sống. Tác phẩm này tôn vinh sự sống có ý nghĩa, sự sống ấy cần được tôn trọng vì dám hy sinh, không phải sự lạnh của lý trí phán xét và áp đặt.” – Lại Diệu Hà